Softboxy
to modyfikatory światła, używane w fotografii oraz filmie. Są podstawowym elementem wyposażenia studia fotograficznego i wykorzystywane są zazwyczaj z lampami studyjnymi lub (coraz częściej) z lampami systemowymi. Softbox stosuje się w celu zmodyfikowania właściwości światła – rozmiaru powierzchni świecącej, intensywności i kierunku światła. Softbox ma za zadanie zmiękczyć światło, a co za tym idzie zmniejszyć lub wyeliminować cienie.
Studyjne lampy błyskowe emitują mocne światło nierównomiernie rozłożone oraz nierozproszone. Powoduje to mocne oświetlenie pierwszego planu z wyraźnymi, mocno odcinającymi się cieniami. Światło z lampy jest nierównomiernie rozłożone – powierzchnia czaszy jest relatywnie nieduża w porównaniu z oświetlanym planem, a co za tym idzie im dalej od osi lampy tym mniej jest światła.
Zastosowanie softboxa pozwala zmodyfikować rozmiar powierzchni świecącej o równomiernym natężeniu światła oraz rozproszyć światło poprzez „przepuszczenie” go przez powierzchnię dyfuzyjną (dyfuzor). Wnętrze softboxów pokryte jest srebrną, odbijającą powierzchnią, która kieruje powstałe światło w jedną stronę, na zewnątrz softboxa po drodze przepuszczając je przez materiał dyfuzyjny. Najprostsze softboxy posiadają zwykle tylko jedną warstwę dyfuzyjną, natomiast dużo lepszy efekt osiągamy, jeśli softbox posiada przynajmniej dwie takie warstwy – gwarantujące bardziej równomierne rozłożenie światła wychodzącego z softboxa.
Budowa softboxu
Softbox składa się z:
– materiału ograniczającego światło. Zazwyczaj materiał na zewnątrz jest czarny, dzięki czemu eliminowane są odbłyski, a wewnątrz srebrny, co pozwala odbijać światło. Materiał powinien być wytrzymały na wysokie temperatury. Kształt materiału ograniczającego światło może mieć różne kształty (więcej poniżej), jednak zawsze ogranicza on wszystkie boki, z „tyłu” zostawiając nieduży otwór na lampę, a „z przodu” znacznie większy otwór, którym emitowane światło. Materiał ograniczający światło w lepszych modelach może mieć dodatkowo wywietrzniki, pozwalające na kontrolę temperatury wewnątrz softboxa bez przerywania pracy.
– konstrukcji – zazwyczaj są to metalowe druty, których ilość jest zależna od kształtu softboxa. Są one montowane w kolejny element softboxa, tj.
– pierścień mocujący. Najpopularniejszy jest pierścień typu Bowens, jednak przed zakupem softboxa warto upewnić się, że mocowanie będzie pasowało do lampy, ponieważ standardów mocowania lamp jest na rynku kilka. Uniwersalne mocowanie to mocowanie na śruby dociskowe, które stosuje się najczęściej do większych lamp.
– dyfuzor lub dyfuzory to materiał o właściwościach rozpraszających światło. Jeden dyfuzor zakładany jest wewnątrz softboxa, a drugi na jego zewnętrzny brzeg.
– grid – jest do dodatkowy modyfikator światła, zapobiegający rozpraszaniu światła na boki. Grid ma kształt kratownicy i montowany jest na brzegu sofboxu, za dyfuzorem (patrząc od strony lampy). Grid nie jest obligatoryjnym elementem softboxa.
Softboxy występują w różnych rodzajach w zależności od sposobu ich składania. Najczęściej spotykamy się z rozkładanymi „standardowo”, czyli za pomocą czterech lub ośmiu (w zależności od kształtu) drutów, które mocuje się w specjalnym uchwycie i na nich naciąga się materiał samego softboxa. Mimo, że możliwe jest wielokrotne składanie i rozkładanie takich softboxów to jest ono dość uciążliwe i czasochłonne. Dlatego standardowe softboxy polecamy do stacjonarnego studia. Ich niekwestionowaną zaletą jest z kolei relatywnie najniższa cena.
Innym typem są tzw. parasolki softboxy, które, jak sama nazwa wskazuje, są rozkładane jak parasole. Korzysta się z nich dużo szybciej, są wygodniejsze w transporcie, ale zwykle posiadają tylko jedną warstwę dyfuzyjną. Ze względu na konstrukcję najczęściej są to softboxy o kształcie ośmioboku.
Softboxy reporterskie – składane podobnie jak blendy lub namioty bezcieniowe zajmują bardzo mało miejsca, są wygodne w transporcie, a ich rozłożenie i przygotowanie do pracy zajmuje dosłownie chwilę. Często softboxy takie wykorzystywane są z systemowymi lampami błyskowymi. Softboxy reporterskie są dedykowane do pracy z lampami systemowymi.
Zobacz softboxy reporterskie dostępne w naszej ofercie
Kupując softbox należy zwrócić również uwagę na rodzaj jego mocowania. Część posiada mocowanie przystosowane do studyjnych lamp błyskowych, inne, jak np. parasolki, są mocowane w specjalnych uchwytach itp. Obecnie spora część systemowych lamp błyskowych posiada mocowanie typu Bowens, do którego softboxy również mogą być przystosowane.
Prócz powyższego podziału softboxy możemy podzielić jeszcze ze względu na ich kształt na:
Softboxy prostokątne
Są one najczęściej używane ze względu na bardzo szerokie zastosowanie w zależności od wielkości i potrzeb fotografa. Najczęściej występują w rozmiarach 60 x 90cm, 70 x 100cm, 80 x 120cm.
Zobacz softboxy prostokątne dostępne w naszej ofercie
Softboxy ośmiokątne (oktagonalne, octagony, octa)
Dają one bardzo miękkie światło pozostawiając naturalny refleks w oku. Często zdarza się, że służą one jako jedyne źródło światła. Najpopularniejsze rozmiary to 90, 120 lub 150cm. Octagony są ulubionym oświetleniem wykorzystywanym przez fotografów mody.
Zobacz softboxy oktagonalne dostępne w naszej ofercie
Stripboxy
Jest to specjalny rodzaj softboxów prostokątnych o dużej różnicy długości boków, który służy przede wszystkim jako miękkie światło kontrowe lub jako podświetlenie tła (zwłaszcza przy zdjęciach, w których tło za modelem jest idealnie białe). Przykładowe rozmiary to 30 x 120 lub 40 x 180cm.
Wybierając rozmiar softboxa należy dopasować go zarówno do rozmiarów pomieszczenia, w którym będzie używany, jak i do wielkości obiektów, które będą fotografowane. Większe softboxy oświetlą większy obszar, dodatkowo dając większe możliwości modyfikacji tego światła poprzez przesuwanie softboxa w inne miejsce.